Τέσσερα σενάρια για το μέλλον της Ανώτατης Εκπαίδευσης
Posted: Wed Jun 28, 2006 3:39 pm
Το παρακάτω άρθρο προέρχεται από τον ιστότοπο e-Paideia και αποτελεί αναδημοσίευση από γνωστή εφημερίδα. Αν και η προσωπική άποψη του γράφοντος είναι μάλλον εμφανής, ο λόγος που παραθέτω το άρθρο αυτό δεν είναι για να ταχθώ ανοικτά υπέρ ή ενάντια στη γνώμη του, αλλά για τον πληροφοριακό χαρακτήρα του άρθρου.
~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~
Τέσσερα σενάρια για το μέλλον της Ανώτατης Εκπαίδευσης
Εφοδιασμένοι με ασκήσεις επί χάρτου και έτοιμα εναλλακτικά σενάρια για την έκβαση της επιχείρησης, που θα μπορούσε να τιτλοφορηθεί ως «τρόποι κατάργησης του δημόσιου πανεπιστημίου», είναι οι υπουργοί Παιδείας των χωρών-μελών του ΟΟΣΑ, η σύνοδος των οποίων εφέτος φιλοξενείται από την Ελλάδα, αναφέρει σε δημοσίευμά της η Ελευθεροτυπία (27.6.2006).
Οι υπουργοί Παιδείας, οι οποίοι συνεδριάζουν επί δυο ημέρες (27 και 28 Ιουνίου) σε μεγάλο ξενοδοχείο στο Λαγονήσι, όχι μόνον θα μελετήσουν τα τέσσερα στον αριθμό προτεινόμενα «σενάρια» -τα οποία οι διοργανωτές προφανώς κρίνουν ως τα πλέον ενδεδειγμένα- όχι μόνον θα συζητήσουν αναλυτικά επ' αυτών αλλά θα κληθούν ν' απαντήσουν ποιο μοντέλο προτιμούν και πώς θα το δρομολογήσουν.
Με οικονομικούς όρους διατυπωμένα τα «Τέσσερα σενάρια για το μέλλον της Ανώτατης Εκπαίδευσης», που θα μπορούσαν να τιτλοφορηθούν και ως «τα τέσσερα σενάρια για την απαλλαγή του κράτους από την οικονομική επιβάρυνση των πανεπιστημίων και την ένταξη αυτών στους όρους της αγοράς», προδιαγράφουν:
α) Το ηλεκτρονικό πανεπιστήμιο.
β) Το πανεπιστήμιο της κατάρτισης σε απευθείας σύνδεση με την οικονομία των τοπικών κοινωνιών.
γ) Το ημι-κρατικό πανεπιστήμιο.
δ) Το πανεπιστήμιο επιχείρηση.
Ολα τα προτεινόμενα σενάρια εμφανίζονται αποσυνδεδεμένα από την οποιαδήποτε υποχρέωση του κράτους ως προς τη χρηματοδότηση και την ενίσχυση του κοινωνικού χαρακτήρα του πανεπιστημίου. Παράλληλα όμως είναι άρρηκτα συνδεδεμένα με το βασικό σκεπτικό της Συνόδου, το οποίο, σύμφωνα με τους βασικούς θεματικούς άξονες των εργασιών της, στοιχειοθετείται από τον προβληματισμό σχετικά με το «Ποιος πρέπει να πληρώνει την Ανώτατη Εκπαίδευση», με τη «μέτρηση της ποιότητας και της απήχησης» αλλά και με τη «συμμετοχή της Ανώτατης Εκπαίδευσης στην έρευνα και την καινοτομία σε μια παγκόσμια οικονομία της γνώσης».
Είναι σαφής συνεπώς ο στόχος της Συνόδου, που έχει αναλάβει να χαράξει το δρόμο που πρέπει να ακολουθήσει η τριτοβάθμια εκπαίδευση προς την ιδιωτικοποίηση ή, σύμφωνα με άλλη διατύπωση, προς την απελευθερωμένη αγορά. Οι αναφορές στις «υπηρεσίες» και τα «προϊόντα» των πανεπιστημίων αποτελούν τον κανόνα στα κείμενα της συνόδου.
Ηδη, σύμφωνα με πληροφορίες, έχουν αρχίσει να συγκροτούνται ακόμα και συμμαχίες ως προς την ανάδειξη του ισχυρότερου, καθώς αναπόφευκτα θα ακολουθηθούν διαδικασίες επικύρωσης ή μη και κατ' επέκταση διαμόρφωσης τελικής εισήγησης βασισμένης σε κάποια εξ αυτών. Συνοπτικά τα «σενάρια» είναι:
* «Ανοιχτό δίκτυο». Αυτό σημαίνει σπουδές διαδικτυακές, με κυρίαρχη γλώσσα τ' αγγλικά και φυσικά χωρίς απαιτήσεις στην έρευνα. Εμφανίζεται ως μοντέλο που απαιτεί κι ενισχύει τη διασυνοριακή και διαδικτυακή συνεργασία μεταξύ Ιδρυμάτων ενώ ως προς τη χρηματοδότηση επισημαίνει τα οφέλη από την προσέλκυση περισσότερων επιχορηγήσεων.
* «Υπηρετώντας την τοπική κοινωνία». Σημαίνει ενσωμάτωση των πανεπιστημίων στις τοπικές οικονομίες με συνεργασία ακόμα και στο περιεχόμενο των σπουδών. Και εδώ η έρευνα υποβαθμίζεται ως «καλοδεχούμενο υποπροϊόν» έναντι της εξειδικευμένης διδασκαλίας. Προβλέπεται, ωστόσο, η διατήρηση ενός μικρού αριθμού ελίτ ιδρυμάτων διεθνούς κύρους. Αν και οι κίνδυνοι που επισημαίνουν παραπέμπουν σε εσωτερική ανισότητα.
* «'Νέο μοντέλο δημόσιας διαχείρισης». Το προωθούμενο σύμφωνα με πληροφορίες μοντέλο τόσο στο πλαίσιο του ΟΟΣΑ όσο και, σύμφωνα με τις ενδείξεις, σε εθνικό επίπεδο. Βασικό χαρακτηριστικό του αποτελεί το μεικτό σύστημα χρηματοδότησης (κράτος-ιδιώτες) για τα «αυτόνομα (ή ιδιωτικά εκ νόμου)» Ιδρύματα. Υπάρχει σαφής αναφορά σε δίδακτρα, δεσμούς με βιομηχανία για διεύρυνση πόρων, στοχευμένη ροή κεφαλαίων (ερευνητικά προγράμματα).
* «Πανεπιστήμια Α.Ε.». Δηλαδή, παροχή υπηρεσιών εκπαίδευσης και έρευνας σε εμπορική βάση. Παραρτήματα, στοχευμένη πολιτική από τα Ιδρύματα, ανάμεσα στα χαρακτηριστικά του . Οι κίνδυνοι που επισημαίνονται, ακόμα και από τους εμπνευστές του, είναι αρκετοί. Π.χ. ένα από τα ερωτήματα που τίθενται είναι τι θα γίνει με τις μη εμπορικές επιστήμες, όπως οι ανθρωπιστικές.
Πηγή: e-Paideia
~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~
Τέσσερα σενάρια για το μέλλον της Ανώτατης Εκπαίδευσης Εφοδιασμένοι με ασκήσεις επί χάρτου και έτοιμα εναλλακτικά σενάρια για την έκβαση της επιχείρησης, που θα μπορούσε να τιτλοφορηθεί ως «τρόποι κατάργησης του δημόσιου πανεπιστημίου», είναι οι υπουργοί Παιδείας των χωρών-μελών του ΟΟΣΑ, η σύνοδος των οποίων εφέτος φιλοξενείται από την Ελλάδα, αναφέρει σε δημοσίευμά της η Ελευθεροτυπία (27.6.2006).
Οι υπουργοί Παιδείας, οι οποίοι συνεδριάζουν επί δυο ημέρες (27 και 28 Ιουνίου) σε μεγάλο ξενοδοχείο στο Λαγονήσι, όχι μόνον θα μελετήσουν τα τέσσερα στον αριθμό προτεινόμενα «σενάρια» -τα οποία οι διοργανωτές προφανώς κρίνουν ως τα πλέον ενδεδειγμένα- όχι μόνον θα συζητήσουν αναλυτικά επ' αυτών αλλά θα κληθούν ν' απαντήσουν ποιο μοντέλο προτιμούν και πώς θα το δρομολογήσουν.
Με οικονομικούς όρους διατυπωμένα τα «Τέσσερα σενάρια για το μέλλον της Ανώτατης Εκπαίδευσης», που θα μπορούσαν να τιτλοφορηθούν και ως «τα τέσσερα σενάρια για την απαλλαγή του κράτους από την οικονομική επιβάρυνση των πανεπιστημίων και την ένταξη αυτών στους όρους της αγοράς», προδιαγράφουν:
α) Το ηλεκτρονικό πανεπιστήμιο.
β) Το πανεπιστήμιο της κατάρτισης σε απευθείας σύνδεση με την οικονομία των τοπικών κοινωνιών.
γ) Το ημι-κρατικό πανεπιστήμιο.
δ) Το πανεπιστήμιο επιχείρηση.
Ολα τα προτεινόμενα σενάρια εμφανίζονται αποσυνδεδεμένα από την οποιαδήποτε υποχρέωση του κράτους ως προς τη χρηματοδότηση και την ενίσχυση του κοινωνικού χαρακτήρα του πανεπιστημίου. Παράλληλα όμως είναι άρρηκτα συνδεδεμένα με το βασικό σκεπτικό της Συνόδου, το οποίο, σύμφωνα με τους βασικούς θεματικούς άξονες των εργασιών της, στοιχειοθετείται από τον προβληματισμό σχετικά με το «Ποιος πρέπει να πληρώνει την Ανώτατη Εκπαίδευση», με τη «μέτρηση της ποιότητας και της απήχησης» αλλά και με τη «συμμετοχή της Ανώτατης Εκπαίδευσης στην έρευνα και την καινοτομία σε μια παγκόσμια οικονομία της γνώσης».
Είναι σαφής συνεπώς ο στόχος της Συνόδου, που έχει αναλάβει να χαράξει το δρόμο που πρέπει να ακολουθήσει η τριτοβάθμια εκπαίδευση προς την ιδιωτικοποίηση ή, σύμφωνα με άλλη διατύπωση, προς την απελευθερωμένη αγορά. Οι αναφορές στις «υπηρεσίες» και τα «προϊόντα» των πανεπιστημίων αποτελούν τον κανόνα στα κείμενα της συνόδου.
Ηδη, σύμφωνα με πληροφορίες, έχουν αρχίσει να συγκροτούνται ακόμα και συμμαχίες ως προς την ανάδειξη του ισχυρότερου, καθώς αναπόφευκτα θα ακολουθηθούν διαδικασίες επικύρωσης ή μη και κατ' επέκταση διαμόρφωσης τελικής εισήγησης βασισμένης σε κάποια εξ αυτών. Συνοπτικά τα «σενάρια» είναι:
* «Ανοιχτό δίκτυο». Αυτό σημαίνει σπουδές διαδικτυακές, με κυρίαρχη γλώσσα τ' αγγλικά και φυσικά χωρίς απαιτήσεις στην έρευνα. Εμφανίζεται ως μοντέλο που απαιτεί κι ενισχύει τη διασυνοριακή και διαδικτυακή συνεργασία μεταξύ Ιδρυμάτων ενώ ως προς τη χρηματοδότηση επισημαίνει τα οφέλη από την προσέλκυση περισσότερων επιχορηγήσεων.
* «Υπηρετώντας την τοπική κοινωνία». Σημαίνει ενσωμάτωση των πανεπιστημίων στις τοπικές οικονομίες με συνεργασία ακόμα και στο περιεχόμενο των σπουδών. Και εδώ η έρευνα υποβαθμίζεται ως «καλοδεχούμενο υποπροϊόν» έναντι της εξειδικευμένης διδασκαλίας. Προβλέπεται, ωστόσο, η διατήρηση ενός μικρού αριθμού ελίτ ιδρυμάτων διεθνούς κύρους. Αν και οι κίνδυνοι που επισημαίνουν παραπέμπουν σε εσωτερική ανισότητα.
* «'Νέο μοντέλο δημόσιας διαχείρισης». Το προωθούμενο σύμφωνα με πληροφορίες μοντέλο τόσο στο πλαίσιο του ΟΟΣΑ όσο και, σύμφωνα με τις ενδείξεις, σε εθνικό επίπεδο. Βασικό χαρακτηριστικό του αποτελεί το μεικτό σύστημα χρηματοδότησης (κράτος-ιδιώτες) για τα «αυτόνομα (ή ιδιωτικά εκ νόμου)» Ιδρύματα. Υπάρχει σαφής αναφορά σε δίδακτρα, δεσμούς με βιομηχανία για διεύρυνση πόρων, στοχευμένη ροή κεφαλαίων (ερευνητικά προγράμματα).
* «Πανεπιστήμια Α.Ε.». Δηλαδή, παροχή υπηρεσιών εκπαίδευσης και έρευνας σε εμπορική βάση. Παραρτήματα, στοχευμένη πολιτική από τα Ιδρύματα, ανάμεσα στα χαρακτηριστικά του . Οι κίνδυνοι που επισημαίνονται, ακόμα και από τους εμπνευστές του, είναι αρκετοί. Π.χ. ένα από τα ερωτήματα που τίθενται είναι τι θα γίνει με τις μη εμπορικές επιστήμες, όπως οι ανθρωπιστικές.
Πηγή: e-Paideia
ίσως ΑΣΟΚΟΜ, όπως λέμε Ιντρακόμ;
)
) δεν νομίζω ότι ήταν απαραίτητο να τα κάνουμε εκεί, δεσμεύοντας αίθουσες, υπολογιστές κτλ. Κι απο το σπίτι μας θα μπορουσαμε να τα κάνουμε, και μάλιστα καλύτερα, μειώνοντας και το κόστος... Εξάλλου οι broadband συνδέσεις όλο και φτηναίνουν. Σε λίγα χρόνια ίσως;