Έφηβοι 2006: αναζητώντας ιδανικά
Posted: Wed Nov 22, 2006 12:48 am
Έφηβοι 2006: αναζητώντας ιδανικά Εγκλωβισμένοι σε ένα σκληρό καθημερινό πρόγραμμα, φορτωμένοι με δεκάδες υποχρεώσεις είτε γιατί το σύστημα της εκπαίδευσης το επιβάλλει, είτε γιατί η κοινωνική καταξίωση το θέλει, οι έφηβοι του 2006 ζητούν απεγνωσμένα: ελεύθερο χρόνο, ψυχολογική ηρεμία, παράθυρα επικοινωνίας, έκφρασης και δημιουργίας. Αυτό είναι το αποτέλεσμα μεγάλης έρευνας της Ελευθεροτυπίας (20.11.2006), η οποία επίσης διαπιστώνει ότι οι έφηβοι αναζητούν το «εμείς» της κοινωνικής συναναστροφής και του αμοιβαίου έρωτα, ενώ ο «αγώνας για μια καλύτερη κοινωνία» τους συγκινεί, έστω και θεωρητικά, πάντα.
Είναι χαρακτηριστικό, όπως προκύπτει από την έρευνα, πως οι «καλές σχέσεις μεταξύ των ανθρώπων» είναι ένα από τα μεγάλα ζητούμενα για τα παιδιά των 15 έως 18 χρόνων. Το '90, σε ανάλογη έρευνα της εφημερίδας, επιλογές που είχαν να κάνουν με το «εγώ» (ευφυΐα, πλούτος, δόξα) κέρδιζαν έδαφος. Παρά τα όσα περί του αντιθέτου λέγονται, η νέα γενιά ενδιαφέρεται περισσότερο να «εκφραστεί μέσω μιας δημιουργικής απασχόλησης», να έχει ελεύθερο χρόνο παρά χρήματα. Ζητά καθηγητές που να είναι πάνω απ' όλα φίλοι και όχι μόνο επιστήμονες.
Πάντως, οι νέοι δεν χωρούν σε καλούπια, σε πίνακες στατιστικών και αριθμούς. Το έχουμε ξαναπεί άλλωστε. Κάτω από τον μανδύα της ομοιομορφίας, που μερικές φορές επιχειρούμε να τους φορέσουμε, πίσω από ταυτότητες και αφορισμούς, ασφυκτιούν ανάγκες, λουφάζουν προσμονές, ελπίδες και όνειρα, κρύβονται φόβοι, παράπονα και αιτήματα που δυσκολεύονται να εκφραστούν. Πού και πώς; Αλλοτε χάνονται μέσα στην πολυάσχολη καθημερινότητα των μεγάλων (γονιών, δασκάλων, καθηγητών) που θέλουν, ανησυχούν, μα δεν μπορούν πάντα. Κάποτε ξεστρατίζουν σε «περίεργες» συμπεριφορές και άλλες φορές χτυπούν στον τοίχο απέναντι, σε ένα ενήλικο ειρωνικό χαμόγελο που ισοδυναμεί με την ερώτηση: «Μα καλά, τι τους λείπει; Τα έχουν όλα...». Είναι όμως έτσι; Τι έχουν στ' αλήθεια για το παρόν και το μέλλον τους; Τι προσλαμβάνουσες και τι προοπτικές; Τι είναι αυτό που σήμερα παίζει καταλυτικό ρόλο στη διαμόρφωση των προτύπων, των αξιών, των επιλογών ζωής τους;
«Δεν είναι η γενιά που θυσιάζει τον εαυτό της για τα μεγάλα κοινωνικά προβλήματα. Είναι όμως η πρώτη γενιά στην ιστορία του τόπου μας που μεγάλωσε γνωρίζοντας την έννοια του πολιτικού κατατρεγμού μόνο από ιστορίες. Και είναι φυσικό η πίστη σε μεγάλα ιδανικά να μην έχει τον χαρακτήρα της πλήρους αφοσίωσης, αλλά αντίθετα να εκφράζεται συχνά με παιχνιδιάρικο, και συνεπώς ακατανόητο για τους μεγάλους τρόπο», γράφει ο Γιώργος Τσιάκαλος, καθηγητής και πρόεδρος του Παιδαγωγικού Τμήματος Δημοτικής Εκπαίδευσης του ΑΠΘ.
Τι κρύβεται όμως πίσω από τη βιτρίνα; Πίσω από τις γενικεύσεις για μια νέα γενιά-ούφο; «Αυτή η συζήτηση για τη 'χαμένη καινούργια γενιά', τη γενιά χωρίς αύριο, απέχει πολύ από τη δική μου γνώμη. Μπορεί να είμαι 50 χρόνων και να εκπροσωπώ μια προηγούμενη γενιά, ωστόσο έχω την υποχρέωση να δώσω τόπο και χώρο στο κάθε τι θετικό που υπάρχει σε αυτή την καινούργια γενιά. Και αυτήν τη θετική προοπτική εγώ την συναντώ πάρα πολλές φορές όταν βρίσκομαι ανάμεσά τους», υποστηρίζει ο βοηθός συνήγορος του Πολίτη, υπεύθυνος για τα δικαιώματα του παιδιού, Γιώργος Μόσχος.
Οταν «ακραία περιστατικά βίας» με πρωταγωνιστές ανήλικους βγαίνουν στο φως, σαν πύον από ένα σπυρί που έχει κακοφορμίσει, η αμήχανη σιωπή πολύ γρήγορα διαδέχεται τη φλυαρία. Αναλύσεις επί αναλύσεων για τα αίτια μιας συμπεριφοράς εκτός ορίων. Μα, αν είναι γνωστά τα αίτια, γιατί δεν κάνουμε κάτι γι' αυτά; Και πώς μπορείς, για παράδειγμα, να μη βγάλεις βία, αν την έχεις υποστεί κι εσύ στο σώμα, στο μυαλό, στην ψυχή σου με κάποιο τρόπο. Αρκεί και μόνο η βία που κουβαλάει αυτή η εποχή, ο παραλογισμός της, ο θύτης που είναι και θύμα την ίδια ώρα μαζί, η πίεση, το άγχος για χιλιάδες μικρά πράγματα, ουσιαστικά και ανούσια, το κυνήγι της «επιτυχίας» και της «ευτυχίας».
«Τα παιδιά παλεύουν με το χάος, που είναι η δική μας αντεστραμμένη τάξη. Δεν επινοούν κάτι διαφορετικό και ελκυστικό γιατί ακολουθούν τη δική μας δανειοληπτική νεωτερικότητα και τις διαθέσιμες πατέντες της λαθραίας επιβίωσής μας», λέει ο Νικόλας Σεβαστάκης, αναπληρωτής καθηγητής στο Τμήμα Πολιτικών Επιστημών του ΑΠΘ.
Αναδημοσίευση από τον ιστότοπο: e-Paideia
