Venus AUEB Forum

Λίγα μέτρα μετά το Μπενάκη της Πειραιώς υπάρχει μία μυστηριώδης πινακίδα που δείχνει δεξιά. Διαβάζεις: «Ρουφ». Κι ακριβώς από πάνω, το αεροδυναμικό logo του προαστιακού. Είναι ένας μικροσκοπικός, σκιερός δρόμος, που αντίθετα σε κάθε λογική πρόβλεψη οδηγεί πραγματικά σε σιδηροδρομικό σταθμό: στον παναθηναϊκώς άγνωστο σταθμό του προαστιακού στο Ρουφ. Όπως είναι στη μέση του πουθενά, ανάμεσα σε μάντρες, χαλάσματα και οργιώδη βλάστηση, βγάζει μάτι ο μεταλλικός του σκελετός, η καθαριότητα, η σκανδιναβική ευταξία.

Υπάρχει μόνο μία ελπίδα να καταλάβεις ποια αναγκαιότητα (διεστραμμένη, εκ πρώτης όψεως) υπηρετεί η ύπαρξη ενός high tech σταθμού εδώ κάτω: να κάνεις ο ίδιος το δρομολόγιο του προαστιακού (το Πειραιάς-Αεροδρόμιο πραγματοποιεί στάση εδώ). Μόνο έτσι θα ενώσεις τα κρυφά νήματα που συνδέουν εντελώς ασύνδετα κομμάτια ενός αστικού παζλ υπό κατασκευή, κυριολεκτικά. Μόνο καθισμένος στις συγκλονιστικά αναπαυτικές πολυθρόνες των συρμών του προαστιακού θα περιηγηθείς στο άγνωστο αυτό σύμπαν. Κι αν θέλετε μερικές δόσεις συναισθηματικής υπερβολής συντροφιά σ' αυτό το παράξενο ταξίδι, μπορείτε να διανθίσετε τη διαδρομή σας με επικο-λυρικές σκέψεις του τύπου «ζω την Iστορία» κι άλλα παρόμοια.

Στην πραγματικότητα δεν είστε υπερβολικοί. Αυτό που ζούμε τα τελευταία δύο-τρία χρόνια στην Αθήνα είναι η αναβίωση της σιδηροδρομικής γραμμής που διασχίζει την πόλη από το δεύτερο μισό του 19ου αιώνα. Και προσοχή, δεν έχει καμία σχέση με τη γραμμή του Ηλεκτρικού (των ΗΣΑΠ, δηλαδή). Μιλάμε για την «καθαρόαιμη» σιδηροδρομική γραμμή από τον Πειραιά έως το Σταθμό Λαρίσης και βορειότερα μέχρι το Μενίδι, που χρησιμοποιεί παραδοσιακά ο ΟΣΕ, και τους τελευταίους τέσσερις μήνες και ο προαστιακός.

Είναι μία γραμμή που δεν έπαψε να λειτουργεί ποτέ. Μεταπολεμικά έπεσε σε μαρασμό, ακολουθώντας την κακή μοίρα του σιδηρόδρομου στην Ελλάδα. Ουσιαστικά υπολειτουργούσε, διευκολύνοντας αποκλειστικά όσους Πειραιώτες ήθελαν να πάρουν το Ιντερσίτι για τη Θεσσαλονίκη και την Πελοπόννησο. Για τους περισσότερους Αθηναίους, ήταν ένα μυστήριο.

Όταν άνοιξαν τα Prosopa, το πρώτο εστιατόριο της μόδας πάνω στις γραμμές, ο κόσμος ανακάλυπτε με αληθινή έκπληξη τη γοητεία του πηγαινέλα των κατακόκκινων τρένων. Λιγότερο συνεπαρμένοι δήλωναν οι κάτοικοι της Κωνσταντινουπόλεως, του δρόμου με τις λεύκες, κατά μήκος της σιδηροδρομικής χάραξης. Η προοπτική της ανάπτυξης του δικτύου του προαστιακού πάνω στις παλιές γραμμές τούς ανησύχησε. Διαμαρτυρήθηκαν, έγιναν συγκεντρώσεις, ζήτησαν τη στήριξη του δήμου. Το επιχείρημα έμοιαζε λογικό: η γραμμή «κόβει» τις γειτονιές τους στη μέση.

Έτσι, όταν ανακοινώθηκε η επιλογή της επίγειας όδευσης του σιδηροδρόμου, πίσω στο 2002, ο δήμαρχος Δημήτρης Αβραμόπουλος προσέφυγε στη Δικαιοσύνη, ζητώντας να κριθούν με αυστηρότητα οι περιβαλλοντικοί όροι του έργου. Η δήμαρχος της επόμενης τετραετίας Ντόρα Μπακογιάννη προσέφυγε εκ νέου στη Δικαιοσύνη, ζητώντας και εκείνη με τη σειρά της την υπογειοποίηση της όδευσης. Με καθυστέρηση επτά μηνών και κατόπιν πολλών πιέσεων από το Δήμο Αθηναίων, δημοσιεύτηκε τον περασμένο Φεβρουάριο η απόφαση της Ολομέλειας του Συμβουλίου της Επικρατείας υπέρ της υπογειοποίησης του προαστιακού σιδηροδρόμου στην περιοχή του σταθμού Λαρίσης. Η ανάδοχος εταιρεία σταμάτησε τις εργασίες για την τετραπλή επίγεια όδευση στο τμήμα εντός των ορίων του Δήμου Αθηναίων. Μέχρι στιγμής έχει οριστεί ότι ο προαστιακός θα βυθιστεί για (περίπου) 800 μέτρα στο ύψος του Σταθμού Λαρίσης. Σήμερα δήμος και ΟΣΕ προγραμματίζουν τις παρεμβάσεις που θα πρέπει να γίνουν στην περιοχή Σεπολίων και Αγίου Κωνσταντίνου. Ο επίγειος χώρος πάνω από τα έργα υπογειοποίησης αναμένεται να μετατραπεί σε χώρο αναψυχής, στάθμευσης και κάθετης κυκλοφορίας οχημάτων. Παράλληλα, εξετάζεται η κατασκευή της νέας υπόγειας οδικής Διάβασης Δομοκού κοντά στην οδό Σεπολίων και η δημιουργία ανισόπεδου κόμβου στην οδό Πέλοπος, στη συμβολή των οδών Δεληγιάννη-Κωνσταντινουπόλεως-Λένορμαν με δύο λωρίδες κυκλοφορίας ανά κατεύθυνση και κατάργηση της υπάρχουσας διάβασης των οχημάτων στην οδό Λένορμαν.

Η αλλαγή στα σχέδια του ΟΣΕ δεν ανέβαλε τα εγκαίνια της γραμμής του προαστιακού από τον Πειραιά έως τα Σπάτα, στο αεροδρόμιο. Από τον Ιούνιο λειτουργούν τρεις ενδιάμεσοι σταθμοί, στη Λεύκα, στου Ρέντη και στο Ρουφ. Ο προγραμματισμένος σταθμός στον Ταύρο δεν κατασκευάζεται προς το παρόν, καθώς κρίνεται μη ανταγωνιστικός λόγω της ύπαρξης σταθμού του Ηλεκτρικού στην ίδια περιοχή. Αντίθετα, προβλέπονται τέσσερις νέοι σταθμοί μέχρι το Σιδηροδρομικό Κέντρο Αχαρνών: στα Θυμαράκια, στους Αγίους Αναργύρους, στον Πύργο Βασιλίσσης και στη Λυκότρυπα.

Για τον ίδιο τον ΟΣΕ, η αναβίωση της γραμμής μέσα στο Λεκανοπέδιο είναι ένα μεγάλο στοίχημα. Και σε καθαρά επιχειρηματικό επίπεδο. Στα άμεσα σχέδια του Οργανισμού είναι η αξιοποίηση του Σιδηροδρομικού Σταθμού του Πειραιά που βρίσκεται σε ιδιαίτερα πλεονεκτική θέση, καθώς γειτνιάζει με τον τερματικό σταθμό του ΗΣΑΠ, έχοντας παράλληλα πρόσοψη στο λιμάνι. Η επιφάνεια του ακινήτου ανέρχεται σε 15 περίπου στρέμματα, με επιτρεπόμενη δόμηση κοντά στα 39.000 τ.μ. Έως το 2010 θα αναπτυχθεί μέσα στον σταθμό εμπορικό κέντρο με χώρους γραφείων, εμπορικά καταστήματα, εστιατόρια, αναψυκτήρια, κέντρα διασκέδασης-αναψυχής, γυμναστήρια, πάρκινγκ, κ.λπ. Μεγάλες φιλοδοξίες υπάρχουν και για το Σταθμό Λαρίσης που θα ενοποιηθεί με το υπέροχο κτίριο του κλειστού σήμερα Σταθμού Πελοποννήσου, έργο του Ερνέστου Τσίλερ.