Α, σκεφτηκα οτι καλο θα ηταν να παραθεσω και αυτο...
Αφορα τον υπνο του Da Vinci
[quote]Δύο Ωρες... Μόνο!
Κοιμάσαι κατά μέσο όρο 22 χρόνια στη διάρκεια της ζωής σου. Πώς θα σου φαινόταν να κερδίσεις τα 18 από αυτά; Για τέσσερις μήνες, ο συντάκτης του αγγλικού MH, Dylan Young, κοιμόταν μόνο δύο ώρες την ημέρα για να δει αν θα μπορέσεις να το κάνεις ή θα γίνεις ζόμπι.
Στις 7 Ιανουαρίου του 2006 έκοψα τον ύπνο. Φυσικά όλοι νόμιζαν ότι τα έχασα. Δεκαέξι εβδομάδες μετά, με μόνο δύο ώρες ξεκούραση την ημέρα, έχω σχεδόν πειστεί ότι έκανα τη σωστή επιλογή - αν και κόντεψα να τρελαθώ.
Η επιθυμία μου να υιοθετήσω τη λεγόμενη συνήθεια ύπνου του Da Vinci (ονομάστηκε έτσι από το πώς ισχυριζόταν ότι κοιμόταν ο μεγάλος καλλιτέχνης) ήταν ακραία. Για να το πετύχεις αυτό πρέπει να αποποιηθείς το παραδοσιακό οκτάωρο του «μονοφασικού» μοντέλου για ένα 20λεπτο -κάθε τέσσερις ώρες- «πολυφασικό» σύστημα ύπνου. Το πρωτεύον πλεονέκτημα του σχεδίου ήταν προφανές: ο καθαρός χρόνος που θα ανακτούσα θα έφτανε σε έξι ώρες την ημέρα, 42 ώρες την εβδομάδα, μία εβδομάδα το μήνα και -αν μπορούσα να το κρατήσω- τρεις μήνες το χρόνο. Ξαφνικά θα είχα περισσότερο χρόνο για παιχνίδι, διάβασμα, άσκηση και διασκέδαση. Ριψοκίνδυνο ή όχι άξιζε την προσπάθεια.
Παραπονιέσαι συνεχώς για την έλλειψη χρόνου. Φυσικά δεν εννοείς απλώς το χρόνο, γιατί από αυτόν έχεις 24 σταθερές ώρες την ημέρα. Εννοείς τον ελεύθερο χρόνο, αυτές τις σπάνιες περιόδους που μπορούν να ξοδευτούν χωρίς ενοχές σε οποιαδήποτε δραστηριότητα: από την ταπεινή συνήθεια του να σφάζεις στο Grand Theft Auto μέχρι το πιο μεγαλεπήβολο σχέδιο της συγγραφής εκείνου του σεναρίου που θα σπάσει τα ταμεία. Η σχέση μου με τον ύπνο μάλλον δεν είναι και πολύ πιο διαφορετική από τη δική σου. Τον λατρεύω, αλλά συχνά τον βλέπω σαν νεκρό χρόνο στη ζωή μου.
Ακόμα κι έτσι, η ρύθμιση του τρόπου που κοιμάσαι δεν είναι κάτι που πρέπει να κάνεις ελαφρά τη καρδίαν. Επίσης δεν είναι εύκολο. Σπάσε όμως τον κώδικα του Da Vinci και ο κόσμος θα είναι δικός σου. Ο πολυφασικός ύπνος ήταν όπως φαίνεται τρόπος ζωής για πολλές από τις μεγαλοφυΐες της ιστορίας, από τον Ναπολέοντα μέχρι τον Αϊνστάιν. Θα μπορούσε η δυνατότητά μας για επιτυχία να είναι συνδεδεμένη με ένα πρότυπο ύπνου; Υπήρχε μόνο ένας τρόπος για να το μάθω.
Είχα προσφάτως διαβάσει για μία πολυφασική απόπειρα στο The Game, ένα βιβλίο το οποίο καταγράφει μία νερντ υποκουλτούρα διεθνών καμακιών, το οποίο γράφτηκε από τον αρθρογράφο του MH, Neil Strauss. Στο τέλος απέτυχε, αλλά το απόλαυσε: το να συνεχίζει να ζει χωρίς ύπνο τού έδωσε περισσότερο χρόνο να βρει τελικά το ανίερο δισκοπότηρο του ερωτικού τριγώνου.
Ο πολυφασικός ύπνος προσφάτως έχει αναχθεί σε πραγματική μικροκουλτούρα στο Ιντερνετ - με λήμματα στο Wikipedia, προφίλ στο Myspace, chatrooms. Οσο για τους bloggers, εδώ βρήκα μία διαρκώς αυξανόμενη κοινότητα αφοσιωμένων πολυφασικών τύπων καταγράφοντας πιστά τις απόπειρές τους να επιβιώσουν με ελάχιστο ύπνο. Το ποσοστό αποτυχίας φαίνεται να είναι υψηλό, λόγω της φρικτής στέρησης ύπνου στην αρχή. Φαινόταν ότι αυτό το πράγμα δεν ήταν εύκολο.
Ο πολυφασικός ύπνος, όπως οι περισσότερες έρευνες που σχετίζονται με τον ύπνο, είναι επιστήμη του ορίου. Ο νευρολόγος Claudio Stampi, συγγραφέας του Why we Nap: Evolution, Chronobiology, and Functions of Polyphasic and Ultrashort Sleep και διευθυντής του Χρονοβιολογικού Ερευνητικού Ινστιτούτου στη Βοστώνη της Μασαχουσέτης, είναι η παγκόσμια αυθεντία στις στρατηγικές πολυφασικού ύπνου. Αυτός ήταν ο λόγος που τον αναζήτησα.
O Stampi έμαθε για τον πολυφασικό ύπνο, επειδή ήταν παθιασμένος με τη μαραθώνια ιστιοπλοΐα. Οι ασυνήθιστες απαιτήσεις για διαρκή επαγρύπνηση των ιστιοπλόων τον οδήγησαν στις πιο επίμονες ερωτήσεις της επιστήμης του ύπνου: γιατί κοιμόμαστε; Πόσο λίγο ύπνο χρειαζόμαστε πραγματικά; Ποιος είναι ο καλύτερος τρόπος για να τον μειώσεις;
Το ονειρικό ταξίδι ξεκινά
Μετά από σχεδόν δύο δεκαετίες έρευνας, ο Stampi ακόμη ερευνά τα όρια των ικανοτήτων μας. Εχει συμμετάσχει σε δύο ιστιοπλοϊκούς αγώνες-γύρους του κόσμου, έχει κάνει έρευνες για τη NASA και διάφορους στρατιωτικούς οργανισμούς, χρησιμοποίησε τις πολυφασικές στρατηγικές του για να εκπαιδεύσει αστροναύτες και προσωπικό εκτάκτου ανάγκης και γενικά απέδειξε στην επιστημονική κοινότητα ότι υψηλά επίπεδα λειτουργικότητας μπορούν να επιτευχθούν με ελάχιστο ύπνο.
Μέχρι να συναντήσω τον Stampi δεν είχα σκεφτεί σοβαρά να δοκιμάσω τη θεωρία. Ηταν δυνατόν; Θα μπορούσε η μεγαλοφυΐα να βρίσκεται έναν υπνάκο μακριά;
Πρώτα βρήκα δύο φίλους που ήθελαν να με ακολουθήσουν. Ο Τζον και η Βανέσα -και οι δύο καλλιτέχνες- ξενυχτούν τακτικά για να ενισχύσουν τη δημιουργική δουλειά τους. Πήραμε προμήθειες για αρκετές βδομάδες, αφού είχαμε προειδοποιηθεί από μαρτυρίες σε blogs ότι οι επιπλέον ώρες εγρήγορσης θα οδηγούσαν σε κρίσεις βουλιμίας. Εγιναν οι απαραίτητες ενέργειες, έτσι ώστε οι πρώτες μεταβατικές εβδομάδες να μην επιβαρύνονται από τις συνηθισμένες απαιτήσεις τις καθημερινότητας. Μετακόμισα στον ξενώνα τους και την έκτη μέρα του καινούργιου έτους κοιμηθήκαμε για τελευταία φορά κανονικά για μία ολόκληρη νύχτα.
Τα ζόμπι ξύπνησαν
Οι πρώτες δύο μέρες ήταν απατηλά εύκολες. Ηταν δύσκολο να μην το πάρουμε πάνω μας. Ολοι είχαμε περάσει 48 ώρες χωρίς ύπνο σε κάποια φάση της ζωής μας, είτε σε πάρτι είτε σε περιόδους εξεταστικής. Περάσαμε τους πρώτους υπνάκους ξυπνώντας ανανεωμένοι και με το ηθικό ψηλά. Δεν πετύχαιναν βέβαια όλοι. Μερικές φορές απλώς ξάπλωνα και παρέμενα ξύπνιος για 20 λεπτά. Γενικά, η μόνη αλλαγή ήταν στο χρόνο που είχαμε στη διάθεσή μας και πόσο πολύ τρώγαμε (σχεδόν την τριπλάσια ποσότητα από την κανονική).
Οι 20λεπτοι ύπνοι είχαν κανονιστεί για τις 12 π.μ., 4 π.μ., 8 π.μ., 12 μ., 4 μ.μ. και 8 μ.μ. Ο παραπάνω ύπνος δεν επιτρεπόταν. Βασιζόμασταν σε ξυπνητήρια και ο ένας στον άλλο με ποικίλα αποτελέσματα. Για τους ύπνους της ημέρας ξάπλωνα ντυμένος. Για τους νυχτερινούς έκανα κάποια τελετουργικά (έπλενα τα δόντια μου, έβαζα πιτζάμες) αν και ο ύπνος ήταν πλέον αφηρημένη έννοια.
Την τρίτη μέρα ο ουρανός έπεσε στο κεφάλι μας. Κανένας ύπνος δεν ανακούφιζε, είτε κοιμόμασταν είτε όχι. Περιφερόμασταν σαν ζόμπι. Ξόδεψα μιάμιση ώρα παρατηρώντας δύο μυρμήγκια να παλεύουν, μέχρι που κατάλαβα ότι ήταν δύο κόκκοι άγριου ρυζιού στο τραπέζι της κουζίνας. Οι συζητήσεις σταματούσαν στη μέση μίας πρότασης και ξεκινούσαν ξανά όταν δεν ήταν κανείς εκεί γύρω. Μας μάστιζε αυτό που οι επιστήμονες του ύπνου ονομάζουν μικροΰπνο, τον ξαφνικό ύπνο που κρατάει από λίγα χιλιοστά του δευτερολέπτου μέχρι λίγα λεπτά. Ασκήσεις, επιτραπέζια παιχνίδια, τίποτε από αυτά δεν βοηθούσε. Η πρώτη εβδομάδα ήταν μία αφοσιωμένη άσκηση στην έλλειψη ύπνου.
Το σώμα αντιδρά
Τα νεογέννητα κοιμούνται πολυφασικά κι αλλάζουν σε συμβατικό μονοφασικό πρότυπο με τον καιρό. Σε πολλές νοτιοαμερικανικές χώρες η απογευματινή σιέστα έχει εν μέρει πολυφασικό χαρακτήρα. «Δέκα έως δεκαπέντε χιλιάδες χρόνια πριν ήμασταν πολύ περισσότερο πολυφασικοί παρά μονοφασικοί. Τουλάχιστον μέχρι να εξελιχθούμε από μικρές φυλές τροφοσυλλεκτών-κυνηγών σε μία οργανωμένη αγροτική κοινωνία. Ερευνες που έχουν γίνει σε δύο απομονωμένες φυλές, μία στο Βόρνεο και μία στον Αμαζόνιο, δείχνουν ότι το ποσοστό πολυφασικού ύπνου είναι πολύ υψηλότερο σε κοινωνίες που δεν έχουν εκτεθεί στον σύγχρονο πολιτισμό» υποστηρίζει ο Stampi.
Τις επόμενες δύο μέρες φτάσαμε σε ρεκόρ εξάντλησης. Υπήρχαν στιγμές διαύγειας, αλλά το κόστος ήταν τρομερό. Η κούραση ήταν επώδυνη. Οι λέξεις «δεν πιστεύω ότι το κάνουμε αυτό στους εαυτούς μας» έπαιζαν στο ριπίτ. Αρχίσαμε να βλέπουμε πώς ο καθένας μας προσαρμοζόταν στην πολυφασική αγωγή. Μόλις τα σώματά μας άρχισαν να προσαρμόζονται, οι αντιδράσεις μας γίνονταν ολοένα και πιο εξατομικευμένες. Η Βανέσα κι εγώ δυσκολευόμασταν να σηκωθούμε από τους ύπνους των 4 π.μ. και 8 π.μ., ενώ ο Τζον δυσκολευόταν περισσότερο στις 12 π.μ. και στις 4 μ.μ. Η Βανέσα έβρισκε πολύ αγχωτικό το να ξυπνάει, ενώ εγώ και ο Τζον δυσκολευόμασταν να κρατηθούμε ξύπνιοι.
Οι διατροφικές συνήθειές μας επίσης άρχισαν να γίνονται παράξενες. Παλιά ήθελα μία μπανάνα μετά από κάθε ύπνο. Ξαφνικά χρειαζόμουν έξι μπανάνες την ημέρα. Αυτό υποδείκνυε φυσική αντίδραση του οργανισμού. Το κάλιο είναι σημαντικό για την επίτευξη του βαθιού ύπνου. Πειράματα που έχουν γίνει στο Πανεπιστήμιο του Ουισκόνσιν πάνω στο γονίδιο του Shaker, που ελέγχει την παραγωγή καλίου, έδειξαν ότι αυτοί που έφεραν μεταλλάξεις που επέτρεπαν την παραγωγή αυξημένων επιπέδων καλίου χρειάζονταν μόνο το 1/3 του ύπνου σε σχέση με αυτούς χωρίς τη μετάλλαξη. Οι επιστήμονες ονόμασαν τη μετάλλαξη «το γονίδιο Θάτσερ», μετά τον ισχυρισμό της «σιδηράς κυρίας» ότι χρειαζόταν μόνο τέσσερις ώρες ύπνου κάθε νύχτα.
Η πάνω βόλτα
Την έκτη μέρα φτάσαμε στο σημείο καμπής. Κάθε ξεκούραση τώρα ανταμειβόταν με ύπνο και μετά με μια κατάσταση ενθουσιώδους εγρήγορσης. Οι διαθέσεις μας βελτιώθηκαν απίστευτα. Υπήρχαν ακόμη σκαμπανεβάσματα, αλλά τα καινούργια πλεονεκτήματα του πολυφασικού ύπνου αντιστάθμιζαν την όποια δυσφορία.
Εδώ είναι που εισέρχεται η πολυφασική θεωρία. Ο ύπνος REM, ο οποίος συνήθως εμφανίζεται στα 90-180 λεπτά του κύκλου του ύπνου, είναι το Ιερό Δισκοπότηρο των πολυφασικών. Γενικά θεωρείται το πιο σημαντικό και αναζωογονητικό στάδιο του ύπνου. Σύμφωνα με τα blogs, μετά την αρχική περίοδο στέρησης του ύπνου, το σύστημά σου σε βάζει εσπευσμένα σε ύπνο REM.
Παρ' όλα αυτά, ο Stampi λέει ότι αυτή η εντύπωση δεν είναι εντελώς ακριβής. «Οι έρευνές μου έχουν δείξει ότι οι πολυφασικοί μπαίνουν σε οποιοδήποτε στάδιο του ύπνου τούς χρειάζεται περισσότερο. Μερικές φορές είναι REM, άλλες φορές είναι ύπνος βραδέων κυμάτων (slow-wave sleep)» λέει και συνεχίζει: «Το σημαντικό είναι ότι ο πολυφασικός ύπνος παρακάμπτει την κανονική πρόοδο των κυμάτων. Αυτό είναι εντυπωσιακό κατόρθωμα. Το σώμα σου βάζει προτεραιότητες προσφέροντας άμεση πρόσβαση σε τονωτικούς κύκλους, που κανονικά θα έκανες ώρες να φτάσεις».
Η αγωγή είχε πια πέσει σε έναν εύκολο ρυθμό. Μέχρι να ξαναπάω στο διαμέρισμά μου, λίγες ημέρες αργότερα, οι τρεις μας είχαμε ανακτήσει την αυτοπεποίθησή μας με την επιτυχία μας. Επίσης είχαμε εξαντλήσει προμήθειες τριών εβδομάδων σε λιγότερο από δέκα μέρες. Περιέργως δεν πήραμε καθόλου κιλά - οι μεγαλύτερες ημέρες απλώς χρειάζονταν περισσότερο καύσιμο.
Πολυφασικά ζητήματα
Η επανένταξη στην κανονική ζωή δεν ήταν τόσο εύκολη όσο είχα ελπίσει. Το ωράριό μου ως freelancer είναι αρκετά ευέλικτο. Το να βρίσκω 20 λεπτά κάθε λίγο δεν είναι μεγάλο πρόβλημα, αλλά στη δουλειά μου πρέπει και να δουλεύω με βάση τα προγράμματα των άλλων. Το να διακόπτω μία συνέντευξη με τον τραγουδιστή των Interpol για να πάρω τον υπνάκο μου απλώς δεν γίνεται.
Υπήρχε επίσης και το πρόβλημα του να γεμίσω τις επιπλέον ώρες που είχα κερδίσει τη νύχτα. Το πρώτο πράγμα που συνειδητοποιείς είναι ότι το να έχεις περισσότερο χρόνο δεν σε κάνει να θέλεις να δουλέψεις παραπάνω. Σου δίνει πάντως χρόνο να κάνεις πράγματα, τα οποία προηγουμένως δεν χωρούσαν στην καθημερινότητά σου. Ετοίμασα τρεις προτάσεις για βιβλία κι έπιασα τον εαυτό μου να μαγειρεύει γεύματα τριών πιάτων στις 2 π.μ. Ξεκίνησα να οργανώνω και να παρουσιάζω μία εβδομαδιαία βραδιά κινηματογράφου σε ένα καφέ της γειτονιάς μου κι έμαθα να παίζω μπάσο. Ολα αυτά έγιναν γιατί είχα άπλετο χρόνο. Η ζωή μου μού φαινόταν πιο γεμάτη, πιο πλούσια. Κοινωνικά ο πολυφασικός ύπνος ανέβασε πολύ τις μετοχές μου. Η πρώτη δημόσια εμφάνισή μου ήταν στο πάρτι ενός φίλου.
Κέρδος από τις μετοχές
Εφτασα αργά, λίγο μετά τον ύπνο των 12 π.μ. Κάθε φορά που συναντούσα το συμβατικό, χλιαρό «και, λοιπόν, τι κάνεις αυτήν την εποχή;» η απάντησή μου ήταν ένα μακάριο «έκοψα τον ύπνο». Μετά από μία μικρή εξήγηση έφευγαν για να πάνε να φέρουν τους φίλους τους, για να τους πω τις ιστορίες από το επικίνδυνο πείραμά μου. Από εκεί και πέρα, σε κάθε κοινωνική συνάντηση ήμουν το επίκεντρο της προσοχής, με όλους να απορούν πώς φαινόμουν τόσο καλά με τόσο λίγο ύπνο.
Ημουν πλέον ένα πλήρως λειτουργικό μέλος της κοινωνίας και πολυφασικός ταυτοχρόνως. Ηταν τέλεια. Ούτε καν χρειαζόμουν το ξυπνητήρι. Απλώς ξυπνούσα μετά από 20 λεπτά φρέσκος και ανανεωμένος. Μετά από ένα μήνα πήρα τηλέφωνο τον Τζον και τη Βανέσα για να δω πώς τα πάνε. Η Βανέσα τα είχε παρατήσει την τρίτη εβδομάδα - τα αλλεπάλληλα ξυπνήματα ήταν πολύ ψυχοφθόρα γι' αυτήν. Ο Τζον προσπαθούσε να βρει ισορροπία ανάμεσα στη δουλειά του και τους ύπνους του. Αποκοιμιόταν συνεχώς, ακόμα κι όταν καθόταν.
Είχα μπερδευτεί, γιατί κι εγώ είχα ρυθμίσει το πρόγραμμα των ύπνων μου προσπερνώντας αυτούς που επιβάλλονταν όταν δεν ήμουν κουρασμένος και προσθέτοντάς τους εκεί που αισθανόμουν ότι τους χρειαζόμουν. Μου φαινόταν φυσική εξέλιξη του προγράμματός μου και το σύστημα δούλευε. Δεν ήμουν τόσο εξαρτημένος από το πρόγραμμα του ύπνου μου. Μπορούσα να καθυστερήσω τους «υπνάκους» μου με πολύ μικρό χρέος ύπνου. «Το να δομήσεις τη σωστή πολυφασική στρατηγική είναι κυρίως θέμα γνώσης της δικής σου φυσιολογίας. Είναι ιδιαιτέρως εξατομικευμένο το κατά πόσον είσαι πρωινός ή βραδινός τύπος, κουκουβάγια ή πετεινός. Κάποιοι θα λειτουργήσουν καλύτερα με πολλούς σύντομους ύπνους, άλλοι με λίγους και μεγάλους. Το πότε θα κοιμηθείς είναι δικό σου θέμα. Είναι μία διαδικασία μάθησης» λέει ο Stampi
Τα μυστικά του ύπνου
Ο Christian Guilleminault, διευθυντής του Ερευνητικού Κέντρου για τις Διαταραχές Υπνου του Στάνφορντ και συνιδρυτής του περιοδικού Sleep, σε γενικές γραμμές συμφωνεί με τον πολυφασικό ύπνο, αλλά είναι πιο επιφυλακτικός από τον Stampi. «Κατά μέσο όρο οι 8 ώρες ύπνου είναι η σωστή ποσότητα για έναν άνθρωπο, αλλά όλοι έχουν διαφορετικές ανάγκες. Κάποιοι μπορεί να χρειάζονται τέσσερις ώρες και κάποιοι άλλοι δώδεκα. Ο πολυφασικός ύπνος είναι ένας χρήσιμος τρόπος για να μεγιστοποιείς την απόδοσή σου σε καταστάσεις, κατά τις οποίες ο ύπνος είναι πολυτέλεια. Δεν πρέπει να γίνεται lifestyle» λέει.
Ο Stampi υποστηρίζει αυτήν την άποψη. «Ακόμη ξέρουμε πολύ λίγα για τις μακροχρόνιες επιπτώσεις του πολυφασικού ύπνου. Είναι εφικτό να ζήσεις υγιή πολυφασική ζωή, ειδικά με τη χρήση πολυφασικών μπόνους -μέρες που μπορείς να κοιμηθείς όσο θέλεις- αλλά μπορεί να υπάρχει κάποιο αντίτιμο. Ερευνες τέτοιου τύπου θα απαιτούσαν ολόκληρες γενιές πολυφασικών» λέει.
Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι ο ύπνος συνδέεται στενά με την υγεία. Πολλές έρευνες έχουν συνδέσει τη χρόνια έλλειψη ύπνου με αυξημένες πιθανότητες καρδιακής νόσου. Οι ώρες της ξεκούρασης είναι επίσης οι ώρες που ο οργανισμός μας παράγει μελατονίνη, μία ορμόνη που βοηθάει τη ρύθμιση των κύκλων του ύπνου, επιδιορθώνει και προλαμβάνει την κυτταρική βλάβη και προάγει τη μακροζωία. Ερευνες σε εργαζόμενους νυχτερινής βάρδιας έχουν δείξει μειωμένα επίπεδα παραγωγής μελατονίνης και αυξημένα ποσοστά καρκίνου.
Οι επιστήμονες έχουν ακόμα πολλά να μάθουν και το κοινό πρέπει να ενημερωθεί. «Σύγκρινέ το με τη διατροφή. Πενήντα χρόνια πριν, το πλατύ κοινό δεν ήξερε σχεδόν τίποτε. Δεν είχε πρόσβαση στις απαραίτητες πληροφορίες. Το ίδιο συμβαίνει τώρα με τον ύπνο» λέει ο Guilleminault.
Αν και είναι σχεδιασμένο για να μας προσφέρει καλύτερο ύπνο, το μοντέλο του 8ωρου ύπνου μπορεί να έχει τα αντίθετα αποτελέσματα. Θα καταλήξει σε χρόνια κόπωση για τον άνθρωπο που χρειάζεται 12 ώρες και γι' αυτόν που χρειάζεται 4 ώρες και παλεύει να φτάσει τις απαιτούμενες 8, οι ενοχές για τη διάρκεια και την ποιότητα του ύπνου θα κάνουν τη δική τους ζημιά.
Η ετυμηγορία του Μορφέα
Στην αρχή της πολυφασικής δοκιμής έψαχνα για κάποια μαγική συνταγή, η οποία θα με απελευθέρωνε από τη μονοτονία του ύπνου και θα με εισήγαγε σε μία επίλεκτη κοινότητα μεγαλείου. Σε κάποιο βαθμό πέτυχα το στόχο μου. Οχι, δυστυχώς, δεν ήμουν στους προτεινόμενους για το βραβείο Πούλιτζερ, αλλά έκανα σημαντική πρόοδο στη βελτίωση του εαυτού μου και της καριέρας μου. Κατάφερα να συνάψω κάποια επαγγελματικά συμβόλαια και άνοιξα κάποιες πόρτες στον εκδοτικό χώρο. Ανέβασα τον πήχη στην κουζίνα κι έμαθα να παίζω την μπασογραμμή του Sunday Morning των Velvet Underground. Ημουν γεμάτος ιδέες και φιλοδοξίες. Ολα αυτά ήταν το αποτέλεσμα του πολυφασικού ύπνου. Μου έδωσε το χρόνο, την ενέργεια και την έμπνευση για να τα κυνηγήσω με πάθος. Μπορεί να μην μπήκα στις τάξεις των σούπερ επιτυχημένων αυτού του κόσμου, αλλά σίγουρα είχα ξεπεράσει τα προηγούμενα όριά μου.
Εκτός από τα άμεσα οφέλη κέρδισα κάτι πολυτιμότερο: μου άνοιξαν τα μάτια σε μία ολόκληρη κουλτούρα κι επιστήμη του ύπνου. Πέρα από τις πολυφασικές στρατηγικές που είχα προσθέσει στο οπλοστάσιό μου είχα αποκτήσει πολύ καλύτερη εικόνα για το πώς λειτουργεί ο ύπνος και πόσα έχουμε ακόμη να μάθουμε. Οι έρευνες του Stampi, αν και ασχολούνται κυρίως με τον πολυφασικό ύπνο, έχουν ευρύτερες επιπτώσεις: ότι στον ύπνο είναι η κατανομή που αποδίδει καρπούς και όχι η ποσότητα. Εχει έρθει ο καιρός για την αμφισβήτηση του κανονιστικού 8ωρου ύπνου, δηλαδή να ακούσουν οι άνθρωποι τα σώματά τους και να δουν τι δουλεύει καλύτερα γι' αυτούς. Ο Guilleminault το λέει απλά: «Η σωστή ποσότητα ύπνου είναι η ποσότητα που χρειαζόμαστε, έτσι ώστε να μη νυστάζουμε όταν είμαστε ξύπνιοι». Οσο για το ποιο σύστημα δουλεύει καλύτερα για μένα, πρέπει να κοιμηθώ λίγο περισσότερο πριν αποφασίσω.[/quote]
[url=http://www.menshealth.gr/health.tributes.6.7967.html]πηγη[/url]
)
).Ξυπνημα αναλογα...τι δουλειες εχω, αν εχω μαθημα, αν με εχουν αγγαρεψει να παμε καπου το πρωι(με τι τρελους εχω μπλεξει 
) κτλ.Αν δεν εχω κατι να κανω αφηστε καλυτερα.Και οχι δεν λυπαμαι οτι εχασα τη μερα μου. 
