Σύστημα εισαγωγής στην τριτοβάθμια εκπαίδευση

N@z_Plir · Post by **N@z_Plir** » Sat Mar 17, 2007 4:24 am

Eλεύθερη πρόσβαση στα πανεπιστήμια
«E» 12/1

Γράφουν οι: Ξενοφών Kοντιάδης, Kαθηγητής Πανεπιστημίου Πελοποννήσου, Eπιστ. δ/ντής Kέντρου Eυρωπαϊκού Συνταγματικού Δικαίου.
Xαράλαμπος Aνθόπουλος, Eπίκουρος καθηγητής στο Eλεύθερο Aνοιχτό Πανεπιστήμιο (EAΠ)

H συζήτηση για το άρθρο 16 του Συντάγματος έχει περιοριστεί κατ ουσία στην αντιπαράθεση ανάμεσα στην άποψη που υποστηρίζει τη διατήρηση της συνταγματικής απαγόρευσης των ιδιωτικών πανεπιστημίων και εκείνη που υποστηρίζει την υπό όρους κατάργησή της.

Oμως πέρα από αυτό το δίλημμα, η αναθεώρηση του άρθρου 16 του Συντάγματος μπορεί να προσφέρει την ευκαιρία για μια αληθινά προοδευτική συνταγματική επιλογή, που θα διευρύνει την έκταση και την προστασία του κοινωνικού δικαιώματος στην εκπαίδευση.

Kατά την κρατούσα συνταγματική αντίληψη αυτό το δικαίωμα περιλαμβάνει το δικαίωμα στη δωρεάν και ελεύθερη πρόσβαση στην πρωτοβάθμια και δευτεροβάθμια εκπαίδευση, ως ένα «καθολικό» δικαίωμα που ανήκει σε όλους, και το δικαίωμα στην ανώτατη εκπαίδευση, για το οποίο ισχύει η αρχή της επιλεκτικότητας (βλ. π.χ. ΣτE 4137/1990).

Aυτή η αντίληψη, που έχει τις ρίζες της στην παράδοση των κοινωνικών δικαιωμάτων και εξέφραζε παλαιότερα το δημοκρατικό αίτημα να σπουδάζουν στα πανεπιστήμια οι αξιότεροι και ικανότεροι, ανεξάρτητα από την κοινωνική και οικονομική τους κατάσταση (πρβλ. το άρθρο 34 του ιταλικού Συντάγματος του 1948), βρέθηκε στο στόχαστρο των φοιτητικών κινητοποιήσεων στη Δυτική Eυρώπη το 1968 και ύστερα από αυτό.

Aρχισε έτσι να διαμορφώνεται μια νέα αντίληψη της πανεπιστημιακής εκπαίδευσης, ως αντικειμένου ενός θεμελιώδους πολιτιστικού δικαιώματος, το οποίο δεν πρέπει να είναι προνόμιο μόνο των αξιοτέρων και των ικανοτέρων, αλλά του μεγαλύτερου δυνατού αριθμού ή ακόμη και όλων των νέων, με σκοπό όχι μόνο την επαγγελματική τους προετοιμασία αλλά και την ευρύτερη πνευματική ανάπτυξη και καλλιέργειά τους. Aπό μια άλλη, «τεχνοκρατική» σκοπιά, στο αίτημα αυτό συνέκλινε και η θεωρία του «ανθρώπινου κεφαλαίου».

Tο αίτημα για διεύρυνση της πρόσβασης στην ανώτατη εκπαίδευση προήχθη κατά τις δεκαετίες του 1970 και του 1980 σε δικαίωμα, έτσι ώστε σήμερα στις περισσότερες δυτικοευρωπαϊκές χώρες, όχι όμως και στην Eλλάδα, όλοι ή σχεδόν όλοι οι απόφοιτοι της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης, εφόσον επιθυμούν να συνεχίσουν τις σπουδές τους, να γίνονται δεκτοί σε κάποια ανώτατη σχολή, έστω και αν δεν είναι αυτή της πρώτης επιλογής τους.

Oρισμένοι υποστηρίζουν ότι αυτό έγινε για να εξυπηρετήσει τις ανάγκες αναδιάρθρωσης των παραγωγικών δομών. Σε κάθε περίπτωση, όμως, το αποτέλεσμα ήταν η διεύρυνση του πεδίου εφαρμογής του θεμελιώδους δικαιώματος στην εκπαίδευση.

H κατοχύρωση στο άρθρο 16 του Συντάγματος του δικαιώματος ελεύθερης πρόσβασης στη δημόσια ανώτατη εκπαίδευση θα ήταν, λοιπόν, έκφραση μιας προοδευτικής συνταγματικής πολιτικής.

H συνταγματική κατοχύρωση αυτού του δικαιώματος συνεπάγεται στην πράξη ένα νέο σύστημα εισαγωγής στην ανώτατη εκπαίδευση, σε εντελώς διαφορετική κατεύθυνση, όμως, από αυτήν που εξήγγειλε η υπουργός Παιδείας προχθές.

Eλεύθερη πρόσβαση σημαίνει καθιέρωση ενός συστήματος κατά το οποίο οι επιλογές των υποψηφίων δεν θα περιοριστούν, όπως φαίνεται να εισηγείται το υπουργείο Παιδείας, αλλά θα διευρυνθούν, χωρίς κλειστό αριθμό εισακτέων, απαλλαγμένο από την παρεμβολή των πανελλαδικών εξετάσεων και καθιστώντας συνεπώς περιττή τη «βάση του 10» και όλη τη σχετική συζήτηση.

Tο νέο σύστημα θα πρέπει να είναι προσαρμοσμένο στο μοντέλο χωρών της ηπειρωτικής Eυρώπης όπως η Γαλλία (Baccalaureat) ή η Γερμανία (Abitur), όπου κάθε απόφοιτος της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης έχει τη δυνατότητα, υπό συγκεκριμένες προϋποθέσεις, να επιλέξει την ανώτατη σχολή της αρεσκείας του.

Στο πλαίσιο αυτό θα ήταν επίσης αναγκαία η θεσμοθέτηση ενός αξιόπιστου συστήματος επαγγελματικού και εκπαιδευτικού προσανατολισμού στις τελευταίες τάξεις του λυκείου, που θα διευκόλυνε την ορθολογική αξιοποίηση του δικαιώματος ελεύθερης πρόσβασης από όλους τους αποφοίτους.

Eξάλλου, η κατοχύρωση της ελεύθερης πρόσβασης θα συνεπαγόταν την κατάργηση του ισχύοντος «τυφλού» συστήματος του μηχανογραφικού, στο οποίο σήμερα όλοι οι μετέχοντες στις πανελλαδικές εξετάσεις δηλώνουν δεκάδες τμήματα, χωρίς να διασφαλίζεται ότι τελικά θα πετύχουν στο τμήμα που πράγματι ανταποκρίνεται στις κλίσεις ή στα επιστημονικά και επαγγελματικά τους ενδιαφέροντα. Eλεύθερη πρόσβαση δεν σημαίνει ασφαλώς ότι όλοι οι απόφοιτοι λυκείου θα έχουν τη δυνατότητα, αμέσως μετά την αποφοίτησή τους, να εισαχθούν σε ένα Tμήμα Nομικής, Iατρικής ή Hλεκτρονικών Yπολογιστών στην Aθήνα ή τη Θεσσαλονίκη.

Στις σχολές υψηλής ζήτησης αναπόφευκτα, σε όλες σχεδόν τις χώρες του κόσμου, εφαρμόζεται το numerus clausus, με κριτήρια αδιάβλητα, στον καθορισμό των οποίων όμως έχουν λόγο και τα ίδια τα πανεπιστήμια.

Για την εισαγωγή στις σχολές αυτές κατ εξαίρεση λαμβάνεται υπόψη η βαθμολογία του ενιαίου απολυτηρίου, σε συνδυασμό με μία εξεταστική διαδικασία ανά σχολές, ενώ συμπληρωματικά μπορούν να ισχύουν λίστες χρονικής προτεραιότητας, όπως π.χ. συμβαίνει στη Γερμανία.

Oποιο σύστημα και αν προκριθεί πάντως για τις σχολές υψηλής ζήτησης, σε τελική ανάλυση και ο αριθμός των εισακτέων θα αυξηθεί σημαντικά και η επιλογή θα αναδιοργανωθεί κατά τρόπο δημοκρατικότερο, δικαιότερο και αποτελεσματικότερο.

H εκλογίκευση της κατανομής των ενδιαφερομένων να φοιτήσουν σε ιδρύματα ανώτατης εκπαίδευσης επιλύθηκε με επιτυχή τρόπο στη Γερμανία πριν από 35 χρόνια, με μία απόφαση - σταθμό του Oμοσπονδιακού Συνταγματικού Δικαστηρίου (BVerfGE 33, 303 - Numerus clausus Urteil).

Στην απόφαση αυτή κρίθηκε ότι το δικαίωμα πρόσβασης στην ανώτατη εκπαίδευση, που συνάγεται από την επαγγελματική ελευθερία, από το δικαίωμα στην εκπαίδευση, καθώς και από τις θεμελιώδεις αρχές της ισότητας και του κοινωνικού κράτους, μπορεί να τύχει νομοθετικών περιορισμών με γνώμονα την αρχή της αναλογικότητας ως προς την πρόσβαση σε σχολές όπου η υψηλή ζήτηση και οι αντικειμενικές δυνατότητες απορρόφησης των υποψηφίων δεν επιτρέπουν την εισαγωγή όλων των ενδιαφερομένων.

Kατ εξαίρεση στις εν λόγω σχολές ο νομοθέτης μπορεί να θέσει αντικειμενικά κριτήρια εισαγωγής κατά προτεραιότητα, ενώ όσοι δεν επιλεγούν διατηρούν το δικαίωμα να εγγραφούν σε άλλες σχολές της προτίμησής τους, όπου δεν εφαρμόζεται ο περιορισμός του numerus clausus. Πέρα από τα προηγούμενα, η ελεύθερη πρόσβαση αναπόφευκτα θα σηματοδοτήσει μία φάση εκ βάθρων αναδιάρθρωσης των ίδιων των πανεπιστημίων και ασφαλώς την αύξηση, ανακατανομή και καλύτερη αξιοποίηση των διατιθέμενων πόρων, λειτουργώντας συνολικότερα ως μοχλός πίεσης για να πραγματοποιηθεί μια ουσιαστική μεταρρύθμιση στην ανώτατη εκπαίδευση.

H μαζικοποίηση και ο εκδημοκρατισμός των πανεπιστημιακών σπουδών με βάση το μοντέλο της προηγούμενης 25ετίας έχει πλέον αγγίξει τα όριά του. H προσθήκη στο άρθρο 16 του Συντάγματος εδαφίου, όπου θα προβλέπεται ρητά το δικαίωμα ελεύθερης πρόσβασης στην ανώτατη εκπαίδευση, μπορεί να προκαλέσει αλυσιδωτές επιπτώσεις σε όλες τις βαθμίδες του εκπαιδευτικού μας συστήματος, θέτοντας επίσης τη συζήτηση περί ιδιωτικών πανεπιστημίων σε εντελώς νέες βάσεις. Eίναι, δηλαδή, προφανές ότι η ελεύθερη πρόσβαση στη δημόσια ανώτατη εκπαίδευση θα κατέλιπε πλέον περιορισμένο πεδίο ανάπτυξης σε ιδιωτικά πανεπιστήμια.

Costantine · Post by **Costantine** » Sat Mar 17, 2007 5:19 am

N@z_Plir wrote: Eίναι, δηλαδή, προφανές ότι η ελεύθερη πρόσβαση στη δημόσια ανώτατη εκπαίδευση θα κατέλιπε πλέον περιορισμένο πεδίο ανάπτυξης σε ιδιωτικά πανεπιστήμια.

Πως είναι προφανές δηλαδή?
Εξαρτάται από την ποιότητα της δημόσιας εκπαίδευσης πάνω απο όλα και την ποιότητα των αντιστοίχων ιδιωτικών. Καθόλου προφανές δεν είναι.
Για την ακρίβεια, εντελώς αστήριχτος μου φαίνεται αυτός ο ισχυρισμός.

Άσε που ο απόφοιτος του 10 και κάτω,που δε ξέρει καλά καλά να γράφει το όνομα του, δεν κάνει για παν/μιο. Τι ελεύθερη πρόσβαση να έχει αυτός. Σε πιο παν/μιο? Όλοι επιστήμονες θα γίνουμε πια?

Και πως θα επιλεξουμε τις "κατ'εξαίρεση" σχολές? Πόσες και ποιες θα είναι? Ποιος θα τις επιλέξει?
Και στις άλλες? Αυτές που δε θα είναι "κατ'εξαίρεση" τι θα γίνεται? Θα'ναι το "καταφύγιο" για κάθε απόφοιτο λυκείου με 4-5-10 κτλ κτλ?

Αν είχα να επιλέξω ανάμεσα στην ελεύθερη πρόσβαση σε ένα δημόσιο της πλάκας και στην $$$-πρόσβαση σε ένα καλό ιδιωτικό, σαφώς θα επέλεγα το δεύτερο.

Anyway, αυτό που θέλω να πω βασικά είναι πως η ποιότητα μετράει περισσότερο κι όχι αν θα είναι ελεύθερη ή οχι η πρόσβαση. Γιατί χωρίς το πρώτο...τι να το κάνεις το δεύτερο? Πιο πολλά προβλήματα θα φέρει,παρά θα λύσει.

ailouros · Post by **ailouros** » Sat Mar 17, 2007 6:05 am

To optimum θα ήταν να επιλέγει η κάθε σχολή τους φοιτητές της. Να υπάρχει δηλαδή ξεσκαρτάρισμα μέσα από τις ίδιες τις σχολές από το πρώτο έτος. Ναι μεν να είναι πιο ελεύθερη η πρόσβαση (να μπορεί κάποιος με 19 να μπαίνει ιατρική ας μην έχει 19.7 π.χ) και το πρώτο έτος να είναι προπαρασκευαστικό και ανάλογα της επίδοσης του κάθε φοιτητή να αποφασίζεται στο τέλος σε ποιά σχολή τελικά θα καταλήξει. Αυτό θα αποκαθιστούσε και την έλλειψη μαθήματος επαγγελματικού προσανατολισμού (θα βλέπει ο καθένας από μέσα τα πράγματα) αλλά και θα αποτελούσε ένα πιο δίκαιο σύστημα. Γιατί το γεγονός ότι κάποιος γράφει 19.7 δεν σημαίνει αυτομάτως ότι έχει την δυνατότητα να γίνει και γιατρός. Η κάποιος καλός μαθητής που είναι άριστος και διαβαστερός μπορεί να μην έχει ακαδημαϊκά προσόντα. Εξάλλου η σχολική νοοτροπία και τα κουσούρια (δεν είχαμε διδαχθεί π.χ ολοκληρώματα) που έφερε το καινούριο σύστημα στα Πανεπιστήμια έφερε σε αμηχανία και τους ίδιους τους καθηγητές (ως πειραματόζωο της πρώτης χρονιάς) και μακροπρόθεσμα έριξε και το επίπεδο.
Το Πανεπιστήμιο πρέπει να έχει δικαίωμα στο να επιλέγει όχι μόνο τον αριθμό των φοιτητών αλλά και το ποιοί θα είναι αυτοί οι φοιτητές. Για παράδειγμα μαθητές του 16 μπορεί να είναι ιδιοφυίες που απλά βαριούνται ή μπορεί να είναι ξεκούραστα μυαλά που μπορούν να ανταπεξέλθουν με περισσότερη όρεξη από έναν ταλαιπωρημένο μαθητή που έγραψε άριστα στις Πανελλήνιες.

komatoskilo · Post by **komatoskilo** » Sat Mar 17, 2007 3:52 pm

Συμφωνώ απόλυτα ότι το σύστημα εισαγωγής στην Τριτοβάθμια εκπαίδευση πρέπει να αλλάξει και μάλιστα άμεσα. Το παρόν σύστημα έχει τεράστια μειονεκτήματα...

Επίσης πρέπει να αποσυνδεθεί ο εκπαιδευτικός χαρακτήρας του λυκείου από την πρόσβαση αυτή καθαυτή σε ένα ανώτερο εκπαιδευτικό ίδρυμα...

Συνάδελφοι τελειώνουμε το λύκειο και δεν μαθαίνουμε σχεδόν τίποτα....

Έμαθε κανένας ιστορία;
Διάβασε κανένας το βιβλίο της κοινωνιολογίας(ένα από το πιο καλό στο γυμνάσιο-λύκειο) στη Γ λυκείου; Έτσι για να μάθει κάτι χρήσιμο...
Ξέρουμε γεωγραφία;
Μελετήσαμε τα "μηνύματα" που βγαίνουν από κείμενα αρχαίων συγγραφέων(όπως ο επιτάφιος του Περικλή) ή αναλωθήκαμε στην στείρα εκμάθηση συντακτικού και γραμματικής;
Μάθαμε κάτι για τους υπολογιστές εκτός από το να μπαίνουμε στο Internet την ώρα της πληροφορικής;
Μάθαμε κάτι για τις θρησκείες που υπάρχουν στο κόσμο αυτό η θυμόμαστε μόνο αυτά που διαβάσαμε παπαγαλία για να πάρουμε 19-20 στα θρησκευτικά;
Μάθαμε να εκφραζόμαστε καλύτερα από το μάθημα της Έκθεσης-Έκφρασης
Τα κείμενα νεοελληνικής λογοτεχνίας μήπως ήταν ένα λίγο βαρετό μάθημα για τους περισσότερους;

Τελικά τι μαθαίνουμε στο λύκειο;

Εγώ θα έλεγα ότι μαθαίνουμε 10 τύπους ασκήσεων στη φυσική και στα μαθηματικά, μαθαίνουμε παπαγαλία τα θεωριτικά μαθήματα και πάμε να δώσουμε πανελλήνιες...

Και τελικά μέσα σε 18-27 ώρες που διαρκεί η εξέταση κρίνετε όλο το μέλλον μας.

Και αλήθεια εξεταζόμαστε στις πραγματικές μας γνώσεις;

Το λύκειο έχει γίνει χώρος για να περνάμε την ώρα μας περιμένοντας να έρθει το απόγευμα να πάμε φροντιστήριο για να μάθουμε αυτές τις 10 κατηγορίες ασκήσεων....

Κάτι πρέπει να αλλάξει νομίζω

Μπορεί να φανεί σε κάποιους ότι παρουσιάζω τα πράγματα πολύ δραματικά αλλά έτσι νιώθω λόγω των καταστάσεων που έχω βιώσει...

Αυτά.....

Vag_plir · Post by **Vag_plir** » Sat Mar 17, 2007 3:58 pm

komatoskilo ++
Επιτέλους το λύκειο πρέπει να γίνει ένας χώρος παιδείας και όχι προθάλαμος για τα ΑΕΙ-ΤΕΙ όπως είναι σήμερα.
Α! και κάτι άλλο ,ΠΟΤΕ επιτέλους οι ξένες γλώσσες θα διδάσκονται επαρκώς ΜΕΣΑ στον χώρο του σχολείου?

Proxenos · Post by **Proxenos** » Sat Mar 17, 2007 11:32 pm

Συνάδελφοι, ας μην ξεχνάμε ότι στη Γερμανία μόνο το 18% των μαθητών που εισάγονται στο Δημοτικό παίρνουν κάποτε Abitur. Οι υπόλοιποι διοχετεύονται σε άλλα σχολεία και άλλου είδους απολυτήρια. Γι αυτό και δουλεύει το οικοδόμημα. Τώρα όποιος πιστεύει ότι θα δουλέψει στην Ελλάδα με 85.000 αποφοίτους Λυκείου, απατάται οικτρά...

djsolid · Post by **djsolid** » Sun Mar 18, 2007 2:59 am

Δυστυχως στην ελλάδα επικρατεί η νοοτροπία αν δεν έχεις πτυχίο δεν πρόκειται να κάνεις τπτ... Κυρίως καλλιεργήθηκε απο τους γονείς μας που είτε δεν απέκτησαν πανεπιστημιακή μόρφωση και ελπίζουν οτι θα αποκτήσουν τα παιδία τους και θα "προκόψουν", είτε είχαν πτυχίο είδαν ότι με το πτυχίο τους ήρθαν ευκολότερα τα πράγματα (μιλάμε για 15-20 χρόνια πριν) και θέλουν το παιδί τους να ακολου΄θησει τον ίδιο δρόμο...

Σιγά σιγα έχουμε αρχίσει να καταλαβαίνουμε πως σημασία δεν έχει το πτυχίο... Έχουμε βέβαια μέλλον ακομά....

Σύστημα εισαγωγής στην τριτοβάθμια εκπαίδευση

Σύστημα εισαγωγής στην τριτοβάθμια εκπαίδευση

Re: Σύστημα εισαγωγής στην τριτοβάθμια εκπαίδευση