O 14oς μισθός δεν είναι δώρο

[PASCAL]

O 14oς μισθός δεν είναι δώρο
του Άρη Χατζηστεφάνου



Νέα Υόρκη, αρχές του 20ου αιώνα. Στα κεντρικά γραφεία μιας εταιρείας, οι υπάλληλοι συγκεντρώνονται σε μια μεγάλη αίθουσα περιμένοντας το παραδοσιακό δώρο της διεύθυνσης για τα Χριστούγεννα: ένα ρολόι, ένα χρυσό νόμισμα ή ακόμη και μια γαλοπούλα (ενίοτε ζωντανή). Μόνο που αυτή τη φορά ο διευθυντής κάνει την μεγάλη έκπληξη. Προσφέρει το δώρο σε χρήματα! Μέσα σε ελάχιστα χρόνια η νέα αυτή πρακτική κυριαρχεί στις περισσότερες αμερικανικές επιχειρήσεις. Ήδη, μάλιστα, από το 1902 εταιρείες όπως η J.PMorgan.Co προσέφεραν σε ορισμένα στελέχη τους τον μισθό ενός ολόκληρου έτους ως δώρο Χριστουγέννων. Οι ιστορικοί μπορεί να θυμούνται τον John Pierpont Morgan ως τον επιχειρηματία που πλούτισε πουλώντας ελαττωματικά τουφέκια στον αμερικανικό εμφύλιο αλλά oι παροικούντες την WallStreet τον τιμούν ακόμη σαν τον άνθρωπο που προσέφερε τα πρώτα λαμπρά Bonus στους υπαλλήλους του.
Φυσικά τα χρηματικά δώρα των Χριστουγέννων δεν περιορίζονταν μόνο στα μεγαλοστελέχη της WallStreet αλλά και σε απλούς εργαζόμενους. Μέχρι το 1911 οι περισσότερες εταιρείες προσέφεραν έως και 10% του μισθού ως δώρο Χριστουγέννων. Ύστερα μάλιστα από την χρηματιστηριακή κατάρρευση του 1929 και τη Μεγάλη Ύφεση της δεκαετίας του ’30 το κευνσιανό πνεύμα των ημερών επέβαλε στις επιχειρήσεις και στο κράτος να βοηθούν τους εργαζόμενους τις ημέρες των γιορτών ώστε και αυτοί με τη σειρά τους να τιμήσουν το εμπορικό πνεύμα των Χριστουγέννων και να θέσουν σε λειτουργία το μηχανισμό της αγοράς.

Ο απόηχος από τα κάλαντα του Κέινς θα έρθει και στην Ελλάδα - έστω και με καθυστέρηση μερικών δεκαετιών. Οι Έλληνες υπάλληλοι, βέβαια, είχαν συνηθίσει να παίρνουν κάποια χρηματική ενίσχυση τις ημέρες των εορτών ήδη από τα χρόνια του μεσοπολέμου. Ορισμένες επιχειρήσεις μάλιστα, όπως τα μεταλλεία Λαυρίου και η τσιμεντοβιομηχανία Eλευσίνας προσέφεραν ως δώρο στους εργαζόμενους μια μικρή κατοικία κοντά στο εργοστάσιο – γεγονός που σύμφωνα με αρκετούς ιστορικούς ευθύνεται σε σημαντικό βαθμό για την άναρχη δόμηση μεγάλων περιοχών της Αττικής. Ακόμη πάντως ο λεγόμενος 13ος και αργότερα ο 14ος μισθός στηρίζονταν σε εθιμικό δίκαιο το οποίο οι διευθυντές των επιχειρήσεων θα μπορούσαν να «ξεχάσουν» σε περιόδους οικονομικής στενότητας. Επισήμως ο ελληνικός 13ος μισθός γεννιέται με νόμο το 1946 ως «έκτακτη οικονομική ενίσχυση για τις γιορτές». Στα χρόνια του εμφυλίου όμως ελάχιστες είναι οι επιχειρήσεις που θα τηρήσουν την υποχρέωσή τους. Μόνο μετά το 1949 το δώρο των Χριστουγέννων γίνεται κανόνας.

Φυσικά από τη στιγμή που ο 13ος και αργότερα και ο 14ος μισθός θεσμοθετήθηκαν, έπαψαν να αποτελούν κάποιο είδος «δώρου». Ήταν και αυτοί ένα τμήμα του μισθού το οποίο θα μπορούσε να αποτελέσει αντικείμενο διαπραγμάτευσης ανάμεσα στον εργαζόμενο και τον εργοδότη.

Αφού όμως ο 13ος μισθός και ο 14ος μισθός ήταν προκαθορισμένοι γιατί δεν διανέμονταν στους υπόλοιπους 12 μισθούς του έτους; Η απάντηση είναι ότι η κυβέρνηση διατηρούσε με αυτό τον τρόπο ένα ισχυρότατο όπλο για την τόνωση της αγοράς σε συγκεκριμένη χρονική περίοδο. Ρίχνοντας λόγου χάρη στην αγορά το ζεστό χρήμα του «χριστουγεννιάτικου μισθού» προσέφερε πολλαπλασιαστικά οφέλη για τους εμπόρους (παράλληλα στρατιές διαφημιστών αναλάμβαναν να εξασφαλίσουν ότι ο τελευταίους μισθός της χρονιάς θα καταναλωθεί στην αγορά και δεν θα αποταμιευθεί).

Αναδημοσίευση στο tvxs

[Elder]

Και πρέπει να έχουμε κατα νου όταν συγκρίνουμε μηναίους μισθούς με άλλες χώρες που δεν υπάρχει ο 13ος και ο 14ος, οτι το ποσό είναι συμψηφισμένο.
Οχι οτι κάνει τρελή διαφορά αλλά να γνωρίζουμε οτι υπάρχει αυτό το μικρό ποσοστό(εως 15%) εκει μέσα .

[Erevodifwntas]

Και πρέπει να έχουμε κατα νου όταν συγκρίνουμε μηναίους μισθούς με άλλες χώρες που δεν υπάρχει ο 13ος και ο 14ος, οτι το ποσό είναι συμψηφισμένο.
Οχι οτι κάνει τρελή διαφορά αλλά να γνωρίζουμε οτι υπάρχει αυτό το μικρό ποσοστό(εως 15%) εκει μέσα .

Πάντως υπάρχουν κι άλλες χώρες της Ευρώπης με 13 μισθούς (π.χ. Ελβετία)

[dexter]

η Ελβετία δεν είναι στην ευρωπαική ένωση, μόνο γεωγραφικά είναι εντός ευρώπης..

[Elder]

Δεν είναι αυτό το θέμα παίδες, απλά λεω να το έχουν υπόψη πως κάποιες χώρες το έχουν συμψηφισμένο...

[Erevodifwntas]

Γι'αυτό είπα Ευρώπη και όχι Ε.Ε. (στα στοιχεία για την Ευρώπη, συνήθως βλέπεις μέσα και την Ελβετία).

Επίσης οι περισσότερες έρευνες μιλάνε για ετήσιο εισόδημα και όχι για μηνιαίους μισθούς.

[redlabel]

Λόγω αυτών των ιδιαιτεροτήτων, τέτοιου είδους συγκρίσεις γίνονται - διεθνώς - με βάση το ετήσιο εισόδημα.

Περαιτέρω, στις συγκρίσεις αυτές γίνεται μνεία στον τύπο και το ύψος των κρατήσεων επί του εισοδήματος (πχ. για φορολογία, για συνταξιοδότηση, για υγεία κλπ.).

Δ. Γκρ.

[dexter]

επίσης ένας παράγοντας που δεν λαμβάνουμε υπόψη στην ελλάδα, η ποιότητα ζωής!!

[Ganther]

επίσης ένας παράγοντας που δεν λαμβάνουμε υπόψη στην ελλάδα, η ποιότητα ζωής!!

πως οριζεται?

[dexter]

επίσης ένας παράγοντας που δεν λαμβάνουμε υπόψη στην ελλάδα, η ποιότητα ζωής!!

πως οριζεται?

δεν είναι και το πιο εύκολο να οριστεί αλλά παίρνει ως παραμέτρους σίγουρα τον ελεύθερο χρόνο,την ψυχική υγεία , την σωματική υγεία και αυτές αναλύονται περαιτέρω..

[Ganther]

Το θεμα ειναι οτι αυτο που αναφερομαστε συνηθως ως ποιοτητα ζωης δεν ειναι κατι το απτο η ιδια σημαντικο για ολους. Αλλοι προτιμανε να μενουν σε μερος με καλο καιρο ας πουμε ενω η εγκληματικοτητα εκει ειναι στα υψη, αλλοι να ειναι καπου που καθε ΣΚ πανε για σκι, αλλος το να μπορει να περπαταει κτλ.
Η σωματικη και ψυχικη υγεια φανταζομαι οτι ειναι καθαρα στο χερι του καθενος, εκτος και αν γεννηθηκε με προβλημα σωστα?
Ο ελευθερος χρονος οντως πολυ σημαντικος! Ειναι νομιζω κατι για τους περισσοτερους σχεδον ισης σημασιας με την αμοιβη
Ισως εννοεις ομως τις συνθηκες στο χωρο εργασιας, που ισως ειναι και ποιο σχετικες με το θεμα...

[mikem4600]

Human Development Index (το πιο γνωστό)

Satisfaction with Life Index (επίσης διασκεδαστικό)

[rose]

Το πουλο ο 14ος για τους δημοσίους υπαλλήλους(οχι ΔΕΚΟ). Ελπίζω να μην συμβεί το ιδιο και στον ιδιωτικό τομέα και πιστεύω οτι δεν θα γίνει κάτι τέτοιο. Μάλιστα τους συμφέρει να υπάρχει ο 14ος εκει για να τονώνει την αγορά. Για πόσα χρονια θα πρέπει να ξεχάσουν το δώρο χριστουγέννων δεν ξέρω ισως για τα επομενα 15-20 χρονια...Ομως η κατάργηση του 14ου μισθου ή τμήμα αυτου οφείλει να συνδυαστεί και με διάφορες αλλες περικοπές. Την τετάρτη τα νέα μέτρα σκεφτείτε να μην πείσουμε όλους αυτούς ουτε τώρα, ωρα για πολλά γέλια! Πως μπορουμε να εκμεταλλευτούμε την κρίση προς όφελός μας? Ποιες μετοχές θα ειναι κερδοφόρες? Ποιος κλάδος θα υπεραποδώσει θετικά ακομα και με 15-20% λιγότερη αγοραστική δύναμη. Η αγορά τηλεπικοινωνιών αφου δινουν πακέτα άσχετα το πόσο μιλάς και μάλλον δεν θα επηρεαστεί ο κλάδος αρκετά....Νομιζω μπαίνουμε σε νέα εποχή απο το υπάρχουν χρήματα στο που θα τα βρουμε....

[Erevodifwntas]

Ελπίζω να μην συμβεί το ιδιο και στον ιδιωτικό τομέα και πιστεύω οτι δεν θα γίνει κάτι τέτοιο.

Καλομελέτα...

[rose]

Ελπίζω να μην συμβεί το ιδιο και στον ιδιωτικό τομέα και πιστεύω οτι δεν θα γίνει κάτι τέτοιο.

Καλομελέτα...

Εξήγησα το λόγο, δεν συμφωνείς ?

[redlabel]

Εκτιμώ ότι κανείς δεν θα μείνει "απ' έξω", για πολλούς και διάφορους λόγους - όχι κατ' ανάγκη ουσιαστικούς.

Δ. Γκρ.

[rose]

Στον ιδιωτικό τομέα τον υπάλληλο θεωρητικά δεν τον πληρώνεις απο φόρους, εκτός και αν θέλουν να κάνουν πιο ανταγωνιστικές επιχειρήσεις κατι ομως που το βλέπω και πάλι δύσκολο αφου θα φύγουν οι ικανότεροι και η ανταγωνιστικότητα θα πέσει.

[redlabel]

Σε συνθήκες γενικότερης κρίσης, η μετακίνηση στελεχών γίνεται δυσχερέστερη γιατί - μεταξύ άλλων - οι αμοιβές τους συμπιέζονται αισθητά, λόγω της δημιουργίας συνθηκών "τεχνητού μονοπωλίου".

Δ. Γκρ.

[rose]

Σωστό αυτό, αλλα σε κάθε περίπτωση δεν καταλαβαίνω το οφελος για να πειράξουν και τον ιδιωτικό τομέα, λογικά μονο να χάσουν έχουν από μια τέτοια απόφαση...Πως καταντήσαμε ετσι. Η Ελλάδα αυτή την στιγμή ειναι μια τεράστια φούσκα...θα πληρώσουν ολοι και οι επενδυτές που μας δάνειζαν αβέρτα και οι χαμένοι(εμεις).

[Erevodifwntas]

Σωστό αυτό, αλλα σε κάθε περίπτωση δεν καταλαβαίνω το οφελος για να πειράξουν και τον ιδιωτικό τομέα, λογικά μονο να χάσουν έχουν από μια τέτοια απόφαση...

Αν υπήρχε λογική θα ήμασταν εδώ που είμαστε? Ένας λόγος και μόνος... κερδος...

[tsilochr]

χωρίς να γνωρίζω οικονομικά, ρωτώ: τα δημοσιονομικά της χώρας πως θα βελτιωθούν με την τροποποίηση (προς τα κάτω) των μισθών στον ιδιωτικό τομέα; Αλλάζει κάτι στα έξοδα του προϋπολογισμού η μείωση εισοδήματος του ιδιωτικού υπαλλήλου? Στο επιχείρημα ότι θα αυξηθεί η ανταγωνιστικότητα της οικονομίας, υπάρχει περίπτωση να μειωθούν οι τιμές των ελληνικών προϊόντων/υπηρεσιών λόγω μείωσης μισθών; Αυτά δεν τα καθορίζει η "ελεύθερη αγορά" που όλοι αγαπούν;

[Elder]

Όποιος έχει χρόνο αξίζει να διαβάσει αυτό http://www.paspaase.gr/arkheioarthron/s ... phuge.html καθώς εξηγεί συνοπτικά πολλά βασικά πράγματα...

Spoiler: εμφάνιση/απόκρυψη

Για να μην παραξηγούμαστε, το paspasee δεν έχει να κάνει με την πασπ :-D αλλά είναι [b]ΠΑ[/b]νελλήνιος [b]Σ[/b]ύλλογος [b]Π[/b]τυχιούχων [b]Α[/b]νώτατων-[b]Α[/b]νώτερων [b]Σ[/b]χολών [b]Ε[/b]ργαζομένων ελτα.