Post
by Marauder » Wed Jan 10, 2007 2:54 pm
Σε γενικές γραμμές είμαι εδώ. Εξαρτάται τι το εδώ σημαίνει.
Όσο προχωράει η συζήτηση τόσο κατανοεί κανείς ότι δεν υπάρχουν μαγικά ραβδάκια, πολιτικές φιγούρες, σαφείς πολιτικές επιλογές και προχωρημένα κοινωνικά αιτήματα.
Υπάρχει περιχαράκωση γύρω από ένα ζήτημα που δεν θα όφειλε να απασχολεί κανέναν. Σε ζητήματα προόδου, σε ζητήματα ζωής δεν υπάρχουν συνταγματικές συνταγές. Και όπως είπε και ένας δάσκαλος, ποτέ ένας νόμος δεν υπήρξε προοδευτικότερος από την κοινωνία. Στην καλύτερη, μετουσίωνε την κοινωνική απαίτηση, για να γίνει κατεστημένο τη στιγμή της ψήφισής του. Όπως και ο γνωστός μας 1268/82, λέω εγώ. Που έφερε την αποχουντοποίηση στα πανεπιστήμια (και πολλά άλλα...πολλά...τα οποία πήραν το εκκρεμές από τη μία μεριά και αντί να το ισορροπήσουν του έδωσαν μια σφαλιάρα και πήγε στην άλλη).
Όσο έχω συζητήσει το θέμα με ανθρώπους υπέρ ή κατά της μεταρρύθμισης ομολογώ ότι έχω ακούσει εξαιρετικά επιχειρήματα και από τις δυο πλευρές, με τα οποία θα μπορούσα εξίσου εύκολα να ταχθώ, οποιαδήποτε και αν είναι η άποψή μου. Αυτό μαρτυρά πως αν το άρθρο 16 είναι η απάντηση, τότε κανείς μας δεν γνωρίζει ποιό είναι το ερώτημα. Γιατί σίγουρα, μια συνταγματική αναθεώρηση δεν είναι λύση. Όπως λύση δεν είναι και η ακινησία την οποία δυστυχώς πολλοί προτάσσουμε φοβούμενοι την όποια εξέλιξη. Επειδή μάθαμε έτσι, επειδή μάθαμε και την εξέλιξη άλλων μεταρρυθμίσεων, επειδή φοβόμαστε για το μέλλον που τρέχει και του οποίου τα χαρακτηριστικά δεν διδαχτήμαε επαρκώς για να το διεκδικήσουμε επί ίσοις όροις με άλλους.
Θα με ενοχλούσε να υπάρχουν μη κρατικά πανεπιστήμια μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα; Όχι. Σε καμία περίπτωση. Θα με ενοχλούσε σε τελική ανάλυση να υπάρχουν ιδιωτικά πανεπιστήμια; Εξαρτάται. Τι πάει να πεί ιδιωτικό και τι πάει να πει δημόσιο; Είναι το πρόβλημα κανενός από εμάς εν τέλει το ιδιοκτησιακό καθεστώς, ή μήπως είναι το δικαίωμα της ίσης πρόσβασης, των ίσων ευκαιριών, της ίσης δυνατότητας ενός ευπόρου και ενός απόρου να προσεγγίσει το πανεπιστήμιο αυτό μέσω ενός συστήματος στο οποίο διοχετεύεται η κοινωνική ανισότητα μέν, αλλά δεν διογκώνεται δε. Ένα σύστημα όπως οι πανελλήνιες, π.χ. το οποίο μοιάζει με τον ορισμό της δημοκρατίας κατά Tσώτσιλ: είναι το καλύτερο από τα χειρότερα...δεν είναι καθόλου εύσχημο και πλήρες, αλλά ίσως είναι ο τελευταίος πραγματικά αντικειμενικός θεσμός στην Ελλάδα.
Το έτερο ερώτημα κατ' εμέ είναι αυτό των διδάκτρων. Αν και εφόσον μπορούν όλοι να προσεγγίσουν αυτά τα ιδρύματα δεν θα με ενοχλούσε καθόλου να υπάρχουν. Και ναι μπορούν να υπάρξουν, όπως υπάρχουν ιδρύματα υποτροφιών. Δεν είναι καλώς ή κακώς πάντοτε η μεγιστοποίηση του κέρδους και η ελαχιστοποίηση του κόστους η οπτική του ιδιώτη. Στην Ελλάδα βέβαια έχουμε άλλη εμπειρία, αυτή της γενιάς των 700 ευρώ. Αλλά αυτό δεν είναι καπιταλισμός, είναι ολιγοπωλιακός, αν όχι μονοπωλιακός ανταγωνισμός. Που δεν είναι και ανταγωνισμός σε τελική ανάλυση αλλά μια ιδιόμορφία που σήμερα λέγεται Ελλάδα. Και αυτό ίσως να λύνεται με αντίδραση, αν και δεν το νομίζω. Νομίζω ότι λύνεται με περισότερρη πολιτική, με περισότερρο βάθος, με καλυτερη γνώση. Αναθεώρηση του 16 μπορεί να σημαίνει τα πάντα. Προσωπικά είμαι υπέρ μιας πιθανής μερίδας τέτοιων μεταρρυθμίσεων. Καμία όμως από αυτές δεν προβλέπει να γίνει ο Ξυνής πανεπιστήμιο, καμία από αυτές δεν πρόβλέπει ότι έγινε με τα σχολεία όπου είχες τον de facto διαχωρισμό του συστήματος στα 2. Από την άλλη όμως, δεν μπορείς να λές όχι σε ιδρύματα που ναί μεν είναι μη κρατικά, αλλά δεν έχουν σαν σκοπό το κέρδος αλλά την έρευνα, την ποιότητα, την παιδεία και όχι την εκπαίδευση. Υπάρχουν αυτά τα ιδρύματα σήμερα στην Ελλάδα; Δυστυχώς όχι. Μπορούν να υπάρξουν; Ένα ενδελεχές κοίταγμα στον καθρέφτη για τον καθένα μας, είναι η μόνη απάντηση. Και η αποδοχή πως με τα προνόμια έρχονται και ευθύνες, και με την άρνηση η πιθανότητα της ακινησίας. Που ναι μεν δεν νοιώθουμε ότι βλάπτει, αλλά είναι ίσως σαν τις αργές ασθένειες εκείνες που δεν τις αντιλαμβάνεσαι παρά μόνο στο τέλος
.
